IZBA REGIONALNA W WOŻUCZYNIE
Prezentacja o powstaniu Izby Regionalnej w Wożuczynie:
Niezwykłe miejsce, niezwykli ludzie (Wożuczyn) https://www.youtube.com/watch?v=_wF_dXBFqTE
Więcej o Izbie na: www.smwio.pl.tl
O IZBIE:
Izba Regionalna jest kolejną moja pasją. Została utworzona przez Stowarzyszenie Miłośników Wożuczyna i Okolic, w ramach realizacji projektu pt: ”Niezwykłe miejsce, niezwykli ludzie”, programu "Działaj Lokalnie VII", finansowanego przez Lokalną Organizację Grantową, Stowarzyszenie "Czajnia", Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce, Polsko-Amerykańską Fundację Wolności. Uroczyste otwarcie Izby odbyło się 29 lipca 2012 r., w Dniu Miłośników Wożuczyna. Wszystkie prace związane z utworzeniem i prowadzeniem Izby wykonywane są społecznie.
Izba znajduje się w centrum wsi, obok kościoła, przy głównej drodze. Mieści się w zabytkowej, drewnianej organistówce z 1930 r., którą stowarzyszenie użytkuje. W 4 pomieszczeniach zgromadzono ponad 500 eksponatów w działach: etnografia, fotografia, archeologia, historia, sztuka.
W dziale Etnografia, zajmującym sień i kuchnię, prezentowane są zabytki z Wożuczyna i okolicy, świadczące o dawnej kulturze wsi.
W sieniach zgromadzone są narzędzia gospodarcze i sprzęty: beczka z szatkownicą, grabie, motyki, cep, widły, sierp itd. Na uwagę zasługują oryginalne narzędzia kowalskie z dawnej kuźni przypałacowej i prawidła szewskie z Rachań oraz nicielnice z warsztatu tkackiego z Rachań. Ponadto można tu zobaczyć len, proso, rzepak i inne zboża oraz sprzęty do ich obróbki np. dwojniak, korzec. Są też buty ze słomy (barchlacze) i pojemniki różne ze słomy oraz drewniana bardzo stara beczułeczka na naftę i worki lniane na zboże i inne ziarna. Ciekawostką jest duża skrzynkowa pułapka na szczury.
W starej, oryginalnej kuchni z zachowanym piecem chlebowym zrekonstruowano typowe dla tych terenów wnętrze. Zgromadzono tu meble i sprzęty domowe np.: drewniane łóżko, szafa, stół, zydel, maszyna do szycia, adapter, radio, niecki, maselniczki, wiklinowa kołyska. Są też stare leki, obrazy świętych i oryginalne kapy kupione na targu u Żydów w Komarowie przed II wojną, oryginalny kilim z domu wożuczyńskiego, szydełkowe poduchy, serwetki, pająk, hafty itd. Wystrój dopełniają dawne naczynia gliniane, emaliowane, metalowe i szklane oraz sprzęty do obróbki lnu. W starej szafie zgromadzone są lokalne stroje z różnych epok - od początku XX w. poczynając, poprzez lata 50., 60., po ubrania robocze z nieistniejącej już cukrowni. Najcenniejszym eksponatem wśród strojów jest oryginalna, ponad 100. letnia sukmana z kufra w Wożuczynie, z kolorowym haftem. Jest to jedyna zachowana sukmana w powiecie tomaszowskim, przykład stroju regionalnego. Na uwagę zasługuje też obuwie z różnych okresów: buty tyszowiaki, tzw. walanki, buty dekarza, a nawet buty – kapcie robione na drutach. Są też i inne ciekawe eksponaty.
W dziale Fotografia prezentowane są archiwalne fotografie Wożuczyna- sprzed I i II wojny, z lat 40. i z czasów powojennych oraz z lat 70.XX w. Część z fotografii wykonali: Feliks Łukowski z Siemnic i Stanisław Gajewski z Wożuczyna. Pozostała część pochodzi ze zbiorów prywatnych. W zbiorze tym znajdują się również fotografie przedstawiające Edmunda Monsiela jak i fotografie przez niego wykonane (ze zbiorów prywatnych). Jest tu również rycina-najstarsze wyobrażenie Wożuczyna z 1839 r.
Dział Archeologia reprezentują zabytki z różnych epok, znalezione przez mieszkańców okolicy. Są tu narzędzia krzemienne i kamienne, przęśliki (gliniane, kamienne i ołowiane), krzesiwo, okucie średniowiecznej łopaty, fragmenty ceramiki z różnych epok i kultur. Na uwagę zasługują judaika (kieliszek i bączek), fragmenty kafli, dachówki i naczyń z zamku Wożuczyńskich, płytki ceramiczne i fragmenty naczyń z pałacu Mierów, gwoździe ręcznie kute, elementy ozdobne z pałacu.
W dziale Historia zgromadzone są różne dokumenty dotyczące Wożuczyna i cukrowni, np. referencje wydane przez p. Annę Wydżga mieszkańcowi wsi, kopie „Tygodnika Ilustrowanego” z artykułami dotyczącymi Wożuczyna, kopia opery „Pan Tadeusz” autorstwa Józefa Wydżgi, zeszyty zmianowe z cukrowni z 1948 r. oraz zeszyt biletów na zabawę w Wożuczynie z lat 70.XX w. Są tu też stare gazety z czasów PRL-u, podręczniki, albumy, zielniki, zeszyty szkolne itp.
Dział Sztuka zawiera skany rysunków Edmunda Monsiela - rysownika z Wożuczyna, pochodzące z Muzeum im. J. Malczewskiego w Radomiu, Muzeum Regionalnego im. J. Petera w Tomaszowie Lub. oraz Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.
W dziale tym prezentowana jest również lokalna twórczość, członków SMWiO. Zgromadzone są tu prace w różnych technikach: malarstwo na płótnie, na desce, bibułkarstwo, rzeźba w drewnie i płaskorzeźba, tkactwo, aplikacje, makrama, hafty, szydełko, obrazy ze słomy, decoupage, tkanina artystyczna, patchwork, odlewy z gipsu, wiklina papierowa, wycinanka i techniki mieszane. Twórcami tych prac są: Genowefa i Ryszard Wiśniewscy, Barbara Typek, Justyna Radomska, Beata Kłosińska, Izabela Węglińska, Czesław Jurczyszyn. Są też przykłady sztuki ludowej nieżyjącej już Teresy Bałamut-znanej niegdyś na Lubelszczyźnie twórczyni ludowej.
Eksponaty zgromadzone w Izbie są depozytami członków SMWiO i mieszkańców okolic. Ich liczba stale rośnie.
W Izbie prowadzony jest Inwentarz zbiorów oraz Księga gości i Statystyka odwiedzin. Jest to jedyna izba na terenie gminy Rachanie i jedną z nielicznych w regionie.
Od listopada 2013 r. Izba jest wpisana na listę muzeów społecznych w Polsce, prowadzoną przez Fundację Ari Ari, w ramach programu: "Kolekcje lokalne, muzea społeczne. Dynamika zmian w krajobrazie kulturowym” (priorytet Obserwatorium Kultury ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
(http://www.muzeaspoleczne.ariari.org/dziennik-izba-regionalna-w-wozuczynie-,61.html.)
Izba Regionalna w Wożuczynie jest miejscem, w którym nie tylko ukazana jest nasza kultura materialna, nasza przeszłość, ale też miejscem w którym co roku odbywa się Dzień Miłośników Wożuczyna. Z tej okazji organizowane są w Izbie rocznicowe wystawy czasowe.
Dotąd odbyły się:
2012-wystawa”Edmund Monsiel- niezwykły artysta ze zwykłego Wożuczyna”
2013-wystawa” Cukrownia Wożuczyn 1913-2013”
2014-wystawa”Gmina Rachanie w latach 1989- 2014”
2015-wystawa-„ Feliks Łukowski fotograf z Siemnic”
Odbywają się tu lekcje muzealne, Noc Muzeum, pokazy, konkursy, warsztaty, spotkania, promocje oraz zebrania członków SMWiO. W Izbie znajduje się też biblioteczka wydawnictw regionalnych i publikacji SMWiO.
Aktualnie Izba jest powiększana o kolejne pomieszczenia.
Na bieżąco działania Stowarzyszenia Miłośników Wożuczyna i Okolic (SMWiO) możecie śledzić na:
https://www.facebook.com/StowarzyszenieMilosnikowWozuczynaIOkolic?fref=ts
Otwarcie Izby Regionalnej w Wożuczynie, 29.07.2012
Wernisaż wystawy "Edmund Mosniel-niezwykły artysta ze zwykłego Wożuczyna", w Izbie, 2.09.2012.
Promocja książki E.Niedźwiedź, J.Niedżwiedź, B.Typek "Dzieje miejscowosci gminy Rachanie", XI 2013.
Pokaz obróbki lnu-Dzień Miłośników Wożuczyna 2014, przy Izbie.
Noc Muzeum w Izbie-2015.
cdn:)